پنجره های کوچک رو به آیند ه
شگفت زند گی مواجهه با ویندوز فون 7 از همان صفحه اصلی آغاز می شود. جایی که نه تنها از صفحه Home screen کلاسیک خبری نیست بلکه منوی استارت نیز کاملا به دست فراموشی سپرده شده است و مایکروسافت در آن از رابط جدید کاربری خود با نام Metro پرده بر می دارد.
صفحه اصلی در سیستم عامل جدید مجموعه ای از باکس های متعدد کوچک و بزرگی است که مایکروسافت آنها را Tile نامگذاری کرده است. برخی از این کاشی ها به صورت ثابت و برخی دیگر متحرک و Livi طراحی شده اند و به صورت خود کار محتوای خود را به روز می کنند. هر کدام از این کاشی ها نمایند ه یک بخش مهم از سیستم عامل هستند که مایکروسافت در معماری جد ید که ویندوز فون از آنها استفاده کرده است؛ بخش های ویندوز فون 7 به نام Hub به خود گرفته اند و با بررسی این سیستم عامل در می یابیم که عملکرد مورد انتظار کاربران از طریق شش هاب مختلف صورت می پذیرد که شامل Marketplace، Music & video، office، picture، people و Games هستند.
همان طور که از نام این بخش ها یا آن طور که مایکروسافت صدایشان می کند، هاب ها وظیفه کنترل بخش خاصی را دارند که طبیعتا در ویندوزهای قبلی و د یگر سیستم عامل ها هم وجود دارد اما نکته جالب این هاب ها در بحث ما مجتمع شد ن وظایف زیر یک عنوان و دسترسی سریع تر و بدون واسطه به این قسمت هاست. به این ترتیب مایکروسافت خود را از شر فایل منیجر سنتی خود که شما را مجبور می کرد برای یک تماس ساده بین چهار یا پنج منو را بگرد ید و کلیک کنید خلاص شده و با یک روش ابتکاری محتوای مورد نظر کاربر را با کمترین میزان پیمایش در اختیار او قرار می د هد.
منوی اصلی سیستم عامل ویندوز فون 7 که با لمس فلش کوچک حاضر در گوشه سمت راست بالای صفحه نمایش یا با اسکرول جانبی Home screen قابل دسترسی است در حقیقت محلی برای ذ خیره تمامی Application های حاضر در دستگاه در چینشی بسیار ساده و به فرم یک فهرست بلند بالا است.
از جمله کاشی های Live در صفحه اصلی می توان به هاب people در بخش بالایی اشاره کرد که نه تصویر از اعضای ثبت شده در د فترچه تلفن را در چینشی 3×3 در کنار یکد یگر نمایش می د هد. این د فترچه تلفن جدید علاوه بر وظیفه اصلی خود محلی برای دسترسی به اطلاعات شبکه های اجتماعی افراد هم به حساب می آید. از دیگر هاب های پیش فرض حاضر در این قسمت می توان به کاشی های مربوط به office، Games و Marketplace اشاره کرد.
در کل ساختار ویندوز فون 7 بسیار ساده تر از نسخه های قبلی طراحی شد ه و کاربری آن هم نسبت به اسلاف خود آسان تر است اما این سیستم عامل جدید نقطه ضعفی دارد که ممکن است پس از اطلاع از وجود ان باورتان نشود با محصولی از مایکروسافت طرف هستید؛ از Multitasking در ویندوز فون 7 پشتیبانی نمی شود؛ یعنی در واقع اجرای دو برنامه همزمان در این سیستم عامل به شیوه معمول قابل انجام نخواهد بود و تنها مشابه محیط ios اپل امکان رهاسازی یک برنامه و بازگشت مجدد به آن به همان حالت رها شده وجود دارد.

بخش افراد- people Hub
دفترچه تلفن سیستم عامل یا همان people Hub محل ذ خیره اطلاعات تماس افراد مختلف در حافظه دستگاه است. در این بخش و در اولین صفحه تمامی اسامی حاضر در د فترچه تلفن به ترتیب حروف الفبا زیر یکد یگر قرار گرفته اند. در بخش بالایی نیز دو میانبر برای جست و جوی اطلاعات تماس و افزود ن نام جدید به د فترچه تلفن در نظر گرفته شده است.
با کشید ن (swipe) این قسمت به سمت راست، بخشی برای نمایش اتفاقات جدید همچون آپدیت های کاربران در شبکه های اجتماعی در نظر گرفته شده است و کشید ن این کاشی به طرف های دیگر افرادی جدیدا با آنها تماس برقرار نشده است به نمایش در می آیند.
برقراری تماس در این سیستم عامل توس Application phone صورت می گیرد. در این منو و در صفحه اصلی تماس های قبلی در زیر یکد یگر فهرست شده و در زیر صفحه های نمایش سه میانبره به voice Mail، صفحه کلید مجازی برای شماره گیری و د فترچه تلفن وجود دارد.
منوی پیام های کوتاه نیز در ویندوز فون 7 کاملا تغییر کرده است. پیغام ها در اینجا به فرم thread یا نمایش پیوسته در یک صفحه دیده می شوند و هر پیام در یک منوی حبابی شکل قرار می گیرد. افزود ن آدرس یا شماره تلفن گیرنده پیام به ساد گی تایپ کرد ن ابتدای نام فرد و سپس انتخاب آن از فهرست است.
نرم افزار کلاینت مخصوص ای میل در ویندوز جد ید به راحتی تنظیمات سرویس های معروفی همچون یاهو و جی میل را تشخیص داده و برای اضافه کرد ن این سرویس ها نیازی به وارد کرد ن مشخصات فنی نیست.

نقشه و مسیریابی
یکی دیگر از قسمت های جدید در ساختار ویندوز 7، Bing Map، پاسخ مایکروسافت به محبوب ترین ابازار رایگان برای مسیریابی، یعنی Google Map است. در ساختار این اپلیکیشن مسیریاب شباهت های نزد یکی با رقیب گوگلی به چشم می خورد اما همچون د یگر قسمت های سیستم عامل جدید ساده سازی های فراوانی در آن رخ داده است.
دو نمای اصلی حاضر در برنامه شامل نقشه ساده و Aerial view هستند که این دومی تقریبا همان نمای ماهواره ای حاضر در Google Map است.

گالری تصاویر - picture Hub
گالری نمایش تصاویر در ویندوز فون 7، با نام picture Hub خوانده می شود. در این صفحه محلی برای نمایش تصاویر اخیرا مشاهده شده (Recent photos)، تصاویر جدید (آپدیت از سرویس های آن لاین)و یک منوی دیگر برای مشاهده کل تصاویر و تصاویر مرتب شده بر اساس تاریخ گرفته شد ن عکس و تصاویر مورد علاقه (Favorite) در نظر گرفته شده است. با گشود ن هر عکس امکان pinch Zoom با کمک دو انگشت وجود دارد. سرعت اجرای زوم در ویندوز فون7، بسیار بالا و آنی است. از دیگر امکانات حاضر در گالری تصاویر می توان به امکان آپلود مستقیم تصاویر در اینترنت و به اشتراک گذاری آنها در سرویس های آن لاین اشاره کرد.

گالری فیلم و موسیقی
مد یا پلیر و ویندوز جدید این بار در هاب مشترک Music & Video جای گرفته است؛ در این قسمت که نشان Zune بر بالای آن خود نمایی می کند. در منوی اصلی دسترسی کاملی به تمامی فایل های صوتی و تصویری در کنار رادیوی FM، پادکست های صوتی و تصویری و بالاخره فروشگاه Marketplace وجود دارد.
عد م پشتیبانی از فایل های DivX و XviD همچنان بزرگ ترین ایراد قابل اشاره در هنگام پخش ویدئو توسط مدیا پلیر ویندوز است.

دیگر امکانات
قابلیت Voice Command یا دستورات صوتی از جمله دیگر امکانات ویندوز جدید است که با گرفتن کلید سخت افزاری ویندوز و گفتن دستورات اجرا می شود. در این قسمت امکان گرفتن شماره افراد و یا احضار اپلیکیشن های مورد نظر وجود دارد.
یکی دیگر از موارد قابل ذ کر در این قسمت که همزمان با ارائه ویندوز فون 7 به بازار از سوی مایکروسافت معرفی شده است، سرویس Cloud مایکروسافت موسوم به Sky Drive است که 25 گیگابایت فضای آن لاین برای ذ خیره کرد ن اطلاعات در اختیار کاربران قرار می د هد. البته حجم فایل های تکی آپلود شده در این سرویس نباید از 50 مگابایت فراتر برود؛ امکانات این سرویس هنوز کاملا تکمیل نشد ه است. سرویس مشابه دیگر در این زمینه توسط سایت همچنان تکمیل نشده Windowsphone.live.com ارائه می شود که امکان freecloudsyncing همراه با قابلیت هایی همچون یافتن تلفن همراه گمشده یا به صدا در آورد ن زنگ موبایل و قابلیت Remote Wipe برای پاک کرد ن اطلاعات ضروری از روی گوشی گم شده به صورت ریموت از جمله امکانات آن به حساب می آید. برای برقراری ارتباط اسمارت فون های دارای سیستم عامل windows phone 7 با کامپیوتر و نقل و انتقال فایل نیاز به آخرین نسخه نرم افزار Zune (با حجمی در حدود 103 مگابایت) است.

فروشگاه مجازی
شما می توانید همه برنامه ها، بازی ها، موزیک، پاد کست ها و آپد یت هایی که در اپلیکیشن مارکت پلیس به چشم می خورند به گوشی خود منتقل کنید اپلیکیشن Marketplace یا فروشگاه مجازی محصولات مایکروسافت یکی دیگر از بخش های تغییریافته در ویندوز جدید است. در صفحه اصلی این برنامه سه لینک اصلی شامل - Application، Games و Music - به چشم می خورد که نسبت به نسخه قبلی این برنامه فضای بسیار ساده و سر راست تری را در اختیار کاربران قرار می د هد. در منوهای داخلی این قسمت سایر گزینه های مورد انتظار همچون دسته بندی برنامه ها در زیرگروه های متفاوت به چشم می خورد. دو قسمت ویژه در این برنامه به پخش بازی ها و موسیقی تعلق دارد که اولی با نام XboxLive و دومی با نام Zune عرضه شده اند و هر دو شباهت نزد یکی به اپلیکیشن های اختصاصی این دو در ساختار سیستم عامل دارند. از نکات جالب در این میان باید به اجرای رایگان 30 ثانیه اول آهنگ ها اشاره کرد که در انتخاب ترک های موسیقی مؤثر خواهند بود.

اینترنت
مرورگر اینترنتی تعبیه شده در ویندوز فون7، نسخه جدیدی از اینترنت اکسپلورر همیشگی است که باتغییرات ظاهری و عملکردی فوق العاده، بالاخره پس از مدت ها توانسته است توجه حرفه ای ها را به خود جلب کند. سرعت بازکرد ن صفحات در مرورگر جدید کاملا بهبود یافته و حرکت در محتوا (panning) و بالا و پایین رفتن در صفحه (scroling) کاملا سریع و راضی کنند ه است. از جمله موارد کاربردی در این قسمت باید به گزینه Find on page برای پیدا کرد ن محتوا در صفحه اشاره کرد. پشتیبانی از گشود ن چند ین تب، پشتیبانی از History و Favorite با امکان pin کرد ن سایت های دلخواه به صفحه Home screen و نمایش پیشنهاد های همزمان با تایپ از موتورهای جست و جوی Bing و سابقه سایت های قبلا باز شده از دیگر امکاناتی هستند که اینترنت اکسپلورر جدید در اختیار کاربران قرار می د هد اما در آن سوی میدان و در راس نکات منفی، این مرورگر نه تنها نمی تواند محتوای فلش را نمایش د هد بلکه حتی silverlight خود مایکروسافت را هم پشتیبانی نمی کند.

بخش نرم افزارهای اداری
یکی از بخش های همواره جذاب اسمارت فون های قسمت آفیس برای ایجاد یا ویرایش فایل های بسته Microsoft office است. این قسمت در ویندوز جدید در office Hub جای گرفته و با ورود به آن با سه قسمت مجزا شامل one Note، Documents و sharepoint روبه رو می شویم. در قسمت one Note می توان به راحتی یاد داشت های مورد نظر خود را در ترکیبی از متن، عکس یا صدا ایجاد کرد و علاوه بر امکان ارسال آنها توسط ای میل، این نوت ها را با سرویس های cloud همچون windows live یا Sky DriVe نیز می توان همسان و سینک کرد و به این ترتیب از هر جایی به آنها دسترسی پیدا کرد. اما شاید بزرگ ترین نکته منفی قابل اشاره در این قسمت حذ ف ساده ترین امکان ویرایشی-یعنی copy/paste- است که البته مایکروسافت قول داده تا چند وقت د یگر آن را به صورت یک پکیج به روز رسانی کرده و به ویندوز فون هفت اضافه کند.

بخش بازی ها- Games Hub
بخش بازی های حاضر در ویندوز فون 7 که درGames Hub جای گرفته اند یکی از جذابیت های جدید این سیستم عامل است. در اینجا اکثر امکانات حاضر در سرویس آن لاین بازی مایکروسافت موسوم به Xbox Live در ساختاری کاملا ساده و سرراست گرد هم آمد ه اند. در این هاب چهار فصل قابل اسکرول به چشم می خورند که در اولی با نام collection بازی های نصب شد ه و میانبری به نام Marketplace برای دریافت بازی های بیشتر وجود دارد. صفحه دوم spotlight برای نمایش اطلاعات جدید در نظر گرفته شده، در بخش سوم با نام Xbox Live اطلاعات کاربری شامل آواتار و نام کاربری افراد به چشم می خورد و بالاخره در چهارمین قسمت به نام Requests درخواست های سایر کاربران برای پیوستن به بازی های دیگر قرار دارد.

جست و جو
جست و جوی آن لاین و جست و جوی محتوای داخل دستگاه از طریق اپلیکیشن Bing صورت می پذیرد. تفاوت ظاهری Bing با معادل گوگلی آن در گوشی های آندروید درست همانند نسخه مربوط به کامپیوترهای خانگی این جست و جو گر به استفاده از تصاویر پس زمینه این موتور جست و جو باز می گردد. در اینجا و در هر و بار لود شد ن این جست و جو گر تصویر تازه ای به نمایش در می آید که در زیر آن و در سه نقطه مشخص شده اطلاعات کاملی از تصویر پس زمینه ارائه می شود.

دوربین
در رابط کاربری دوربین تمامی فضای صفحه نمایش به Viewfinder اختصاص دارد و در ستون سمت راست این بخش تنها سه کنترل کننده شامل سوئیچر تغییر حالت بین عکاسی و فیلم برداری، دکمه Virtual Zoom و بالاخره کلید تنظیمات دیده می شود.
کشید ن این صفحه به سمت راست طبق انتظار آخرین تصاویر یا ویدئو های گرفته شده با دوربین دستگاه را به نمایش می گذارد و کشید ن دیگری به همان سمت یا به سمت مخالف باردیگر همان صفحه Viewfinder قبلی را باز می گرداند. در بخش تنظیمات دوربین گزینه های متعدد و فراوانی از تغییرات در فلش و فوکوس اتوماتیک تا افکت های نوری و رنگی، White Balance، لرزش گیر دست، WDR و چند گزینه د یگر وجود دارد که البته حضور همگی یا بخشی از آنها کاملا به کیفیت و نوع سخت افزار دوربین باز می گردد. حداقل استاندارد مایکروسافت در این قسمت یک دوربین پنج مگاپیکسلی با امکان فیلم برداری با وضوح p720 است که در کل راضی کنند ه به نظر می رسد.

چشم‌انداز کاربرد سلول‌های بنیادی در دنیا

علیرغم پیشرفت‌های بزرگی که تاکنون در استفاده از سلول‌های بنیادی برای مقاصد درمانی به‌دست آمده است، بشر هنوز در ابتدای این راه است و همچنان تحقیقات گسترده‌ای برای عملی ساختن ایده‌های محققان در دست انجام است. در این مطلب از زبان دکتر علیرضا قدسی‌زاد، رزیدنت سال پنجم جراحی قلب در دانشگاه دوسلدورف آلمان، به برخی از این چشم‌اندازها و زمینه‌های تحقیقاتی جدید اشاره شده است:
استخراج، نگهداری و استفاده از سلول‌های بنیادی بند ناف
در حال حاضر، یکی از مطرح‌ترین ایده‌ها در زمینه سلول‌های بنیادی، استفاده از قابلیت‌های منحصر به فرد سلول‌های بنیادی بند ناف ( Cord blood ) است. مزیت اصلی این سلول‌ها آن است که بسیار اولیه ( P rimitive ) بوده و توان تمایز بالایی دارند. به‌طوری‌که بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده، منشا تمام سلول‌هایی که پس از تیمارهای آزمایشگاهی و پیوند به بدن توانسته‌اند به‌طور کامل به سلول‌های عضلانی قلب تمایز یابند، از سلول‌های ACC133 بند ناف بوده است. البته بر اساس نتایج منتشر شده در برخی از مقالات، علاوه بر سلول‌های مذکور، سلول‌های مشتق از مغز استخوان ( BMCs ) شامل تمام انواع منونوکلئرها ( whole MNC population ) و سلول‌های ACC133 مشتق از مغز استخوان هم قادرند به سلول‌های عضلانی قلب تبدیل شوند. البته به نظر می‌رسد نتایج اخیر به بررسی‌ها و تحقیقات بیشتری نیاز داشته باشد.
استخوان به سلول‌های ماهیچه‌ای قلبی انجام شده‌ است، نشان می‌دهند در تمام موارد، این سلول‌ها از نوع سلول‌های ACC133 با منشا بند ناف بوده‌اند.
مزیت دیگر این سلول‌ها، نداشتن مشکل دفع پیوند سلول‌های بنیادی جنینی است. چراکه از خود فرد اخذ می‌شوند و در سال‌های بعدی زندگی،دوباره به همان شخص تزریق می‌شوند. بر این اساس، این ایده در دنیا مطرح شده است که نمونة سلول‌های بندناف هر شخص در ابتدای تولد گرفته شود و برای سال‌های بعد برای خود فرد ذخیره شود. حتی در حال حاضر، علیرغم این‌که هنوز وضعیت روشنی برای پیوند سلول‌های بند ناف وجود نداشته و سؤالات زیادی در مورد احتمال رد پیوند سلول‌های بیگانه (هترولوگ) مطرح است؛ اما با این‌حال توصیه می‌شود برای افرادی که در مراحل وخیم بیماری قلبی بوده و در انتظار دریافت قلب پیوندی به‌سر می‌برند، در کنار تجویز داروهای سرکوب‌کنندة سیستم ایمنی، از روش پیوند سلول‌های بندناف به‌عنوان یک روش کمکی استفاده کنیم. با این عمل، بیمار شانس بیشتری برای زنده ماندن تا زمان دریافت قلب را خواهد داشت. این روش به‌ویژه در بیماران کهنسال که سلول‌های بنیادی مغز استخوان آنها برای پیوند کافی نیست، از اهمیت بالاتری برخوردار است. از این‌رو، امروزه در اغلب کشورها بانک‌های ویژه‌ای برای جداسازی و نگهداری سلول‌های بنیادی بندناف نوزادان تأسیس شده است.

سلول‌درمانی و مهندسی بافت

در حال حاضر علاوه بر سلول‌های بندناف،‌ تحقیقات وسیعی بر روی سلول‌درمانی ( Cell therapy ) با استفاده از سلول‌های بنیادی جنینی ( Embryonic stem cell ) و مهندسی بافت ( Tissue engineering ) در حال انجام است که آیندة روشنی خواهد داشت. برای مثال، با استفاده از روش‌های مهندسی بافت می‌توان به کمک بیوراکتورهای ویژه،‌ لایه‌های نازکی از بافت‌های گوناگون را تهیه و برای مقاصد مختلف استفاده کرد.
تلاش برای تمایز سلول‌های بنیادی قبل از پیوند
نکتة دیگری که در زمینة استفاده از سلول‌های بنیادی برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله ضایعات قلبی، قابل توجه است، امکان استفاده از سلول‌های تمایزیافته به‌جای سلول‌های اولیة بنیادی است. در حال حاضر، فقط از سلول‌های بنیادی تمایزنیافته برای این منظور استفاده می‌شود. اما تحقیقات زیادی در حال انجام است تا با استفاده از ابزار مهندسی ژنتیک، ایدة بکارگیری از سلول‌های تمایزیافته عملی شود . برای مثال، در مورد سلول‌های ماهیچه‌ای قلب، بسیاری از ژن‌های دخیل در تمایز یافتن سلول‌های بنیادی به سلول میوکارد قلب، شناخته شده‌اند که از آن جمله می‌توان به میوکاردین (قوی‌ترین ژن القاگر در تولید ماهیچة قلبی)، اس آر اف ( Serum Response Factor )،‌ ژن‌های GATA 4 ، 5 GATA و مولکول‌های کاردیوگنول C و D (که تمایز سلول‌های بنیادی به سلول‌های میوکارد قلب را از 30 درصد به 95 درصد افزایش می‌دهند) اشاره کرد. به‌عبارت دیگر، با فعال کردن این ژن‌ها در داخل سلول‌های بنیادی می‌توان ابتدا در شرایط آزمایشگاهی سلول‌های قلبی را تهیه کرد و سپس آن‌ها را به بیمار پیوند زد.
البته در حال حاضر، مشکلاتی در این مسیر وجود دارد. برای مثال، حتی اگر بتوان مخلوطی با خلوص 95 درصد از سلول‌های قلبی را از این طریق به‌دست آورد، امکان پیوند آن‌ها به بیمار وجود ندارد؛ چرا که 5 درصد باقیماندة سلول‌ها متفاوت بوده و قابلیت بالایی برای ایجاد سرطان دارند. به هر حال یکی از ایده‌های ارزشمند در زمینة سلول‌درمانی، تمایز سلول‌ها قبل از پیوند به بدن است که امید می‌رود برخی از مشکلات تکنیکی آن نیز در آیندة نزدیک حل شود.
استفاده از سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات کبدی
پیوند سلول‌های بنیادی علاوه بر بیماران قلبی در سایر بیماران نیز نتایج خوبی را نشان داده است. برای مثال، در حال حاضر اگر بیماری دچار سرطان کبد باشد، جراح مجبور است برای جلوگیری از انتشار سرطان (متاستاز)‌ به بخش‌های دیگر بدن، بخش سرطانی کبد را نابود کند. برای این منظور معمولاً طی دو عمل جراحی هم‌زمان که اصطلاحاً پارشیال هپاتکتومی ( Partial Hepatectomia ) و پی وی ای ( Portal Vein Embolization ) نامیده می‌شوند، خون ناحیة سرطانی کبد را قطع می‌کنند تا بافت سرطانی به تدریج نابود شود. در عین حال چون بخش باقیماندة کبد باید بتواند وظایف کل کبد را به عهده گیرد، لازم است تا این اعمال جراحی به نحوی انجام شود که بخش سالم باقیمانده، فرصت تکثیر ( Proliferation ) را پیدا کند و در نهایت عملکرد کبد کامل را ایفا نماید. برای این منظور، حداقل 6 هفته زمان لازم است تا بخش باقیمانده و سالم کبد تکثیر شود. اما نتایج تحقیقات نشان داده که با سلول‌درمانی و پیوند سلول‌های بنیادی بالغ ردة‌ ACC133 به بخش سالم کبد، این مدت زمان به 2 هفته کاهش می‌یابد. با این کار نه تنها کبد فرد بیمار در مدت زمان کمتری ترمیم می‌شود، بلکه با خارج کردن سریع‌تر بخش سرطانی از بدن، احتمال بروز متاستاز و دست‌اندازی سرطان به بخش‌های دیگر بدن فرد نیز کاهش می‌یابد. لازم به ذکر است که بر اساس تحقیقات انجام شده، پیوند سلول‌های ACC133 به رت‌ها ( Rat نوعی حیوان آزمایشگاهی) باعث افزایش رگ‌زایی در بافت توموری شده است. البته ما نیز در مرکز خود (واقع در دانشگاه دوسلدورف آلمان) این عمل را بر روی سه بیمار انجام داده‌ایم که تاکنون نتایج منفی دربرنداشته است.

خصوصیات و محدودیت‌های سلول‌های بنیادی

سلول‌های بنیادی با توجه به منشاء و نحوه استفاده دارای مشخصه‌هایی هستند که محدودیت‌هایی را برای کاربرد گسترده آنها به‌وجود می‌آورد، البته تلاش برای رفع این محدودیت‌ها کماکان ادامه دارد. آقای مسعود سلیمانی، دانشجوی دکتری تخصصی گروه هماتولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با گروه بیوتکنولوژی شبکه تحلیلگران تکنولوژی ایران به برخی از این خصوصیات اشاره نموده است:
سلول بنیادی به آن دسته از سلول‌های بدن اطلاق می‌شود که دارای خاصیت خودتکثیری بوده و هنوز تمایر نیافته و برای کار ویژه‌ای تجهیز نشده‌اند، اما قابلیت تمایز و تبدیل شدن به سلول‌های دیگر را دارند. این مشخصه سلول‌های بنیادی، نظر متخصصین مختلف را به خود معطوف داشته است، به‌طوری‌که تحقیقات گسترده‌ای در این خصوص صورت می‌گیرد. امروزه سلول‌های بنیادی، امید اول ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده و شاید در آینده ساخت اندام‌های انسانی به شمار می‌روند.
سلول‌های بنیادی با توجه به منشأ آنها به دو دسته تقسیم می‌شوند: سلول‌های بنیادی جنینی (Embryonic stem cells) که از جنین در مراحل اولیه تشکیل آن گرفته می‌شود و سلول‌های بنیادی مزانشیمی یا بالغ (Adult stem cells) که پس از تولد از افراد به‌ویژه از مغز استخوان آنها گرفته می‌شود.
تلاش برای استفاده از سلول‌های بنیادی جنینی از حدود 20 سال پیش با کار بر روی حیوانات به ویژه موش‌های آزمایشگاهی شروع شد و در طی این سال‌ها آزمایشات زیادی در جهت تبدیل سلول‌های بنیادی جنینی موش به انواع سلول‌ها و پیوند زدن آنها صورت گرفت که به موفقیت‌های قابل‌توجهی انجامید. در جوار این موضوع، سلول‌های بنیادی انسان نیز مورد توجه قرار گرفت تا اینکه بالاخره در سال 1998 اولین گزارش موفقیت‌آمیز از تکثیر و تمایز سلول‌های بنیادی جنینی انسان در آمریکا منتشر شد. با توجه به بروز برخی محدودیت‌ها در استفاده از سلول‌های بنیادی جنینی (که تلاش برای رفع آنها ادامه دارد) در چند سال اخیر، موج جدیدی از تحقیقات بر روی سلو‌ل‌های بنیادی مزانشیمی شروع شد که کماکان ادامه دارد. در ادامه برخی از خصوصیات و محدودیت‌های هر یک از دو نوع سلول بنیادی ذکر می‌شوند.

خصوصیات و محدودیت‌های سلول‌های بنیادی جنینی و مزانشیمی

1- اخلاق زیستی Bioethic
سلول‌های بنیادی جنینی، از جنین زنده گرفته می‌شود، بنابراین در بسیاری از کشورها استخراج آنها ممنوع است؛ زیرا از بین بردن جنینی که قابلیت تبدیل شدن به یک انسان را دارد در حکم قتل نفس می‌دانند. به‌عنوان مثال، در کشور آلمان این عمل ممنوع بوده و در کشور انگلستان نیز تا چند ماه قبل، اجازة تحقیقات در این خصوص داده نشده بود. سلول‌های بنیادی مزانشیمی از فرد بالغ گرفته می‌شوند، در نتیجه با این محدودیت مواجه نیستند.
همچنین یکی از کاربردهای بالقوة هر دو دسته از سلول‌های بنیادی، همسانه‌سازی انسان Cloning است که بحث‌های اخلاقی زیادی را به خود معطوف داشته است. در اکثر کشورهای جهان کاربرد سلول‌های بنیادی، با هر منشاء که باشد، برای همسانه‌سازی انسان ممنوع است، در عین حال، سایر کاربردهای بالقوه و بالفعل سلول‌های مذکور در عرصة پزشکی در اقصی‌ نقاط جهان به شدت مورد توجه و تحقیق هستند.
2- پس‌زدگی
با توجه به اینکه از سلول‌های بنیادی مزانشیمی هر بیمار می‌توان جهت مداوای خودش استفاده کرد، پس از تزریق به بدن بیمار، در سیستم تدافعی به‌عنوان یک سلول یا بافت بیگانه شناخته نمی‌شود و مشکل پس‌زدگی یا از بین رفتن آنها پیش نمی‌آید. شایان ذکر است، پس‌زدگی یکی از محدودیت‌های پیش روی محققین در بهره‌گیری از سلول‌های بنیادی جنینی است، زیرا آنتی‌ژن‌های سازگاری نسجی این سلو‌ل‌ها با شخص گیرنده یکی نیست و احتمال پس‌زدگی بالا می‌رود. البته تحقیقاتی در حال انجام است که مولکول‌های عرضه‌کنندة آنتی‌ژن‌ها را فرونشانند (suppress) تا این مشکل رفع شود.
3- تمایز
سلول‌های بنیادی جنینی دارای قدرت تکثیر و تمایز بالایی هستند، به گونه‌ای که بعضاً بدون اعمال تیمار خاصی، خودبه‌خود به سلول‌های دیگر تبدیل می‌شوند. بنابراین باید جلوی تمایز ناخواسته و تصادفی آنها گرفته شود تا تبدیل به بافت‌های دیگر نیز نشوند.
سلول‌های بنیادی مزانشیمی نیز در محیط کشت، علاقه به تکثیر شدن دارند و با اعمال تیمارهای خاص در مسیر تمایز هدفمند قرار می‌گیرند.
4- ناهماهنگی Arithmy
زمانی‌که از سلو‌لهای بنیادی جنینی برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیدة قلب استفاده می‌شود، در برخی موارد ناهمخوانی بین بافت قلب و بافت ترمیم‌شده به وجود می‌آید. زیرا در این حالت، سلول‌های بنیادی جنینی که با بافت قلبی هموژنی ندارند؛ به سلو‌ل‌های قلبی تبدیل شده‌اند. این مسئله باعث می‌شود در ضربان این دو قسمت ناهمخوانی پیش آید و ریتم قلب به هم بخورد. مشکل ناهماهنگی در برخی از آزمایشاتی که بر روی موش‌ها انجام‌شده، دیده شده است.
اما در مورد سلول‌های بنیادی مزانشیمی، چون این سلول‌ها از خود فرد بیمار دریافت شده‌اند، این مشکل به چشم نمی‌خورد.

نکته

محدودیت‌ها و خصوصیات ذکر‌شده دراین مطلب، به معنی برتری یافتن استفاده از یک دسته از سلو‌ل‌ها بر دیگری نیست؛ کمااینکه تلاش‌های خوبی در جهت رفع محدودیت‌های موجود در حال انجام است که امید می‌رود در آینده استفاده از این سلول‌ها را فراگیر نماید. اما باید توجه نمود که تحقیقات مربوط به سلول‌های بنیادی در کشور باید هر دو جنبة سلول‌های بنیادی جنینی و مزانشیمی را دربرگیرد و توجه به یکی باعث فراموش شدن دیگری نشود؛ زیرا هر یک از آنها دارای مزایا و کاربردهایی هستند که استفاده از آنها را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید.
در پایان مقاله به بررسی دیدگاه دکترقدسی زاده بر روند تحقیقات سلول هایدر ایران می پردازیم .
تحلیلی بر روند تحقیقات سلول‌های بنیادی در ایران
در این مطلب نقطه‌نظرات و دیدگاه‌های دکتر علیرضا قدسی‌زاد، در مورد نحوة کار محققان و پزشکان ایرانی در زمینة سلول‌های بنیادی بیان شده است. وی رزیدنت سال پنجم جراحی قلب در دانشگاه دوسلدورف آلمان و محقق در زمینة سلول‌درمانی برای بیماری‌های قلبی است.
الف) مشکلات و سؤالات موجود در زمینة کاربرد سلول‌های بنیادی (به‌ویژه پیوند به قلب)
علیرغم این‌که تلاش‌ها، تحقیقات و ایده‌های محققان و پزشکان ایرانی در زمینة کاربرد سلول‌های بنیادی (به‌ویژه پیوند به قلب) بسیار قابل تقدیر و تحسین است، به نظر می‌رسد در این بین به نکاتی کم توجهی شده‌ است که اهمیت بسیار زیادی دارند. بنابراین لازم است جهت اصلاح روند کار و ایجاد زمینة مناسب برای ارایة دستاوردهای کشور در عرصه‌های بین‌المللی، این مشکلات را برطرف کرد. برخی از مهم‌ترین این مشکلات که در طی سفر چندروزه به کشور و تبادل‌نظر با محققان و پزشکان ایرانی به آنها پی برده‌ام، به این شرح است:
1- مشکلات ناشی از کشت و تکثیر سلول‌ها قبل از پیوند
مشکل اول محققان ایرانی در ارتباط با سلول‌های بنیادی، به روش کار آنها قبل از پیوند مربوط می‌شود. در واقع این افراد پس از تهیة نمونة حاوی سلول‌های بنیادی و قبل از پیوند، آن را به مدت 3 هفته در محیط کشت حاوی سرم خود بیمار تکثیر ( Expand ) می‌کنند. اما باید توجه داشت که اگر سلول‌های اولیة‌ اخذشده از فرد را در محیط حاوی سرم تکثیر کنیم، این سلول‌ها به سلول‌های مزانشیمال تبدیل می‌شوند که ماهیت دقیق آنها مشخص نیست. برخی اعتقاد دارند سلول‌های مزانشیمال جزو سلول‌های CD29 هستند و گروه دیگری آن‌ها را جزو ردة CD129 ، CD117 ، SH2 و SH3 می‌دانند.
لازم به ذکر است ‌که سلول‌ها به دو دستة کلی سلول‌های مولد مزانشیمال ( Mesenchymal progenitor ) و سلول‌های مولد اندوتلیال ( Endothelial progenitor ) تقسیم می‌شوند که ماهیت گروه اول مشخص نیست. بنابراین اگر سلول‌های اولیه در حضور سرم تکثیر شوند، به سلول‌های مزانشیمی تبدیل می‌شوند که توانایی و قابلیت تمایز به رده‌های سلولی مورد نظر ما (مثلاً سلول‌های قلبی) را از دست می‌دهند و فقط قدرت تولید سلول‌های ردة خون‌ساز یا هماتوپوئیتیک ( CD45 ) را دارا خواهند بود. یعنی رده‌های سلولی CD34 و ACC133 که برای پیوند مناسب‌تر هستند، در این نمونه وجود نخواهد داشت.
در یک بیان کلی باید اشاره کرد که در شرایط فعلی و با دانش روز، تکثیر سلول‌های بنیادی در شرایط آزمایشگاهی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. بنابراین بهتر است راه‌های رفتة دیگران دوباره پیموده نشود و تجربه‌های ناموفق آنها تکرار نگردد. به‌عبارت دیگر، چنانچه بخواهیم از سلول‌های بنیادی برای مقاصد درمانی و پیوند به بیماران استفاده کنیم، بهتر است پس از نمونه‌گیری از مغز استخوان و جداسازی سلول‌ها، بلافاصله آن را به فرد بیمار تزریق کنیم تا از بروز تغییرات و تمایزهای ناخواسته‌ که موفقیت عمل را به شدت کاهش می‌دهند، جلوگیری شود.
2- استفاده از توده سلول‌های تمایز یافتة مختلف برای پیوند
اشکال دیگری که به برخی تحقیقات بالینی محققان و پزشکان ایرانی وارد است، عدم جداسازی و خالص‌سازی سلول‌های بنیادی قبل از تزریق آنها به بیمار است. چراکه در نمونة کشت داده شده از آسپیرة مغز استخوان بیمار، مجموعه‌ای از سلول‌های تمایز یافتة مختلف نظیر فیبروبلاست ( Fibroblast ) مغز استخوان نیز وجود دارند که برای بیمار عوارض جانبی به‌دنبال خواهند داشت. برای مثال، وجود سلول‌های فیبروبلاست مغر استخوان در نمونه، مشکلات زیادی از جمله عوارض قلبی و ایجاد بی‌نظمی در ضربان (آریتمی) ایجاد خواهد کرد.
علاوه بر این، در صورت تزریق سلول‌های بنیادی حاوی فیبروبلاست به بیمار، احتمال بروز آسیب بافتی یا Scar tissue در بافت همبند ( Connective tissue ) و کلسیفیه شدن ( Calcification ) بافت‌ها وجود خواهد داشت.
3- اهمیت جداسازی سلول‌ها در شرایط GMP
نکتة مهمی که باید دقیقاً رعایت شود آن است که پروسة جداسازی و استفاده از سلول‌های بنیادی ردة ACC133 برای پیوند، بایستی تحت شرایط ویژة GMP صورت گیرد. به‌عبارت دیگر، تهیه و آماده‌سازی این سلول‌ها باید در یک سیستم کاملاً بسته و یا توسط دستگاهی انجام شود که حایز شرایط GMP باشد. نکتة دیگر این‌که، کیت‌های مورد استفاده برای جداسازی این سلول‌ها باید برای استفاده در انسان (از نوع بالینی) طراحی و تولید شده باشند که دارای ویژگی‌های GMP هستند، چراکه کیت‌های ارزان‌قیمت دیگری برای جداسازی سلول‌ها در شرایط آزمایشگاهی موجود است که فقط مخصوص تحقیقات آزمایشگاهی بوده و اصلاً برای مقاصد بالینی کاربرد ندارد. خوشبختانه تا آنجا که بنده اطلاع دارم، در ایران چندین مرکز مجهز به امکانات و شرایط GMP یا مشابه آن برای این منظور وجود دارد.
جمع‌بندی بحث مربوط به فعالیت‌های محققان ایرانی در زمینة پیوند سلول‌های بنیادی
به‌عنوان جمع‌بندی، چند نکتة مهم را درخصوص روند تحقیقات سلول‌های بنیادی و کاربرد آن‌ها در ایران بیان می‌کنم:
1- تکثیر کردن سلول‌های بنیادی قبل از پیوند موجب تمایز و کاهش قدرت آن‌ها می‌شود.
2- استفاده از محیط‌ کشت فاقد ویژگی‌های استاندارد ( GMP ) برای تکثیر سلول‌ها قبل از انجام پیوند خطرناک است.
3- عدم جداسازی سلول‌های فیبروبلاست از نمونه حاوی سلول‌های بنیادی قبل از اقدام به پیوند خطرناک است.
4- عدم استفاده از کیت‌های استاندارد برای جداسازی ردة سلولی ACC133 برای پیوند به بیماران بسیار خطرناک است.
5- اطلاعات دقیق مربوط به نوع و ردة سلول‌های بنیادی جداشده ( FACS data ) از نظر نوع، ماهیت و تعداد باید در کنگره‌ها و مجامع علمی ارایه شود.
در هر حال باید توجه داشت که، پیوند سلول‌های بنیادی به بیماران فقط در شرایطی مقدور است که این سلول‌ها در آزمایشگاه‌های ویژه و کاملاً استریل تهیه و آماده شده باشند که این امر استانداردهای بسیار بالاتری نسبت به فعالیت‌های تحقیقاتی را طلب می‌کند.
ب) سؤالات جدی راجع به دستاوردهای محققان ایرانی در زمینة سلول‌های بنیادی جنینی
هر چند دستاوردهای محققان ایرانی در زمینة جداسازی، تکثیر و نگهداری از سلول‌های بنیادی جنینی انسان بسیار ارزشمند و درخور تقدیر است، اما این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که کشورهای پیشرفتة دنیا نظیر آلمان، غالباً این دانش فنی را از مدت‌ها قبل در اختیار داشته و در مدل‌های حیوانی نیز آزمایش کرده‌اند، ولی به دلایل متعدد از جمله منع قانونی و حقوقی کار با جنین انسان، این تحقیقات بر روی سلول‌های جنینی انسان انجام نشده است؛ پس این مسئله دلیلی بر عقب بودن آن کشورها در این زمینه نیست. بنابراین، محققان ایرانی باید از فرصت‌ها و تسهیلات قانونی و شرعی موجود در ایران بهترین استفاده را برده و جایگاه کشور را در زمینة تکنولوژی تولید سلول‌های بنیادی و استفاده از روش‌های درمانی جدید با استفاده از سلول‌های بنیادی، بیش از پیش ارتقا بخشند.
همچنین ضمن تقدیر از زحمات و موفقیت‌های اخیر محققان ایرانی در زمینة تکثیر و نگهداری از سلول‌های بنیادی جنینی، امیدوارم انتشار کامل و به موقع نتایج تحقیقات این همکاران در مجلات معتبر علمی، گویای عملی کارهای ارزشمند آنها در سطح دنیا باشد.
لذا به نظر من، ضمن آن‌که باید نیروهای متخصص و فعالیت‌های انجام شده را مورد تشویق قرار داد، بایستی ضمن بهره‌گیری ازتجربیات محققان برجستة دنیا، به شکل اصولی و صحیح در این عرصه برنامه‌ریزی و تلاش کرد. در این باره توجه به چند نکته لازم است:
1- ارتباط مستمر و بهره‌گیری از تجربیات محققان و دانشمندان ایرانی مقیم خارج، یک را میان‌بُر است.
2- شرکت فعال در مجامع بین‌المللی و تخصصی به‌منظور ارایة دستاوردها و آشنایی با آخرین نتایج کار محققان دنیا، بسیار مفید و لازم است.
3- انتشار دقیق و به‌موقع نتایج تحقیقات، مانع از انتشار اخبار غیررسمی و غیرعلمی در رسانه‌ها می‌شود.
منابع :
گزارشی از دستاوردهای دانشگاه تربیت مدرس در زمینة سلول‌های بنیادی(دیدگاه دکتر قدسی‌زاد)
کاربردهای سلول‌های بنیادی در پزشکی(دیدگاه دکتر سلیمانی)
www.iranbmemag.com
bioemm.com
http://bio.itan.ir
www.insf.org/

زندگی مشترک قانون و قواعدی دارد که از چشم خیلی از زوج ها پنهان می ماند. اگر دل تان می خواهد خوشبختی، عشق و تفاهم همیشه مهمان خانه ی شما باشد رعایت نکات زیر را فراموش نکنید.
* اگر می خواهید زندگی مشترک تان را پایدار کنید....
* اگر می خواهید همسرتان به شما احترام بگذارد...
* اگر می خواهید هم چنان خوشبخت باقی بمانید...
• همسرتان را عوض نکنید،‌خودتان را عوض کنید!
• درون تان را بازبینی کنید و در این بازنگری ها منصف باشید.
• کنترل زندگی تان را به دست بگیرید و هرگز نسخه های درمانی دیگران را در زندگی پیاده نکنید.
• به خوبی های همسرتان در کنار بدی هایش فکر کنید و هنگام بحث هر دو را در نظر داشته باشید.
• روانپزشک خود باشید و با جمله های نیروبخش و درمانگر بعد از هر دلخوری، به خود نیرویی تازه ببخشید.
• کمتر صحبت و بیشتر عمل کنید. گاهی اوقات هنگام ناراحتی تعادل روحی افراد به هم می خورد و مسایلی گفته می شود که مشکل را پیچیده تر می کند.
• حتی عیب های همسرتان را هم دوست داشته باشید.
• مسایل کوچک را نادیده بگیرید.

• سعی کنید اختلاف سلیقه های تان به نزاع نکشد. یادتان باشد تفاوت ها شکاف به وجود نمی آورند و این عدم تفاهم است که شکاف ها را بیشتر می کند.
• وقت آزاد خود را تنظیم کنید. این کار را برای همه ی اعضای خانواده انجام دهید و وقتی را هم به بزرگترهای خانواده اختصاص دهید. با این کار برای خود و والدین تان ارزش قائل می شوید.
• سعی نکنید برای همه ی رفتارهای همسرتان دلیل بیابید. با تلاش و صبر آن دسته از رفتارهای نادرست را که نهادینه شده از وجود هم محو کنید.
• عشق پایدار؛ نیازمند احترام و بازگشت بعد از هر دلخوری است.
• قرارهای دو نفره را فراموش نکنید. مانند اوایل ازدواج برای هم نامه های عاشقانه و کوتاه بنویسید یا در یک جای خاطره انگیز قرار بگذارید.
• با همسرتان دوست باشید و مشکلات خود را با همراهی او حل کنید.
• با عشق همسرتان را مطیع خود کنید!
• جذابیت ظاهری خود را همیشه حفظ کنید، حتی اگر چندین سال از ازدواج تان می گذرد.
• بعضی مواقع با قواعد همسرتان در زندگی بازی کنید. این نوعی احترام به افکار اوست، این را هم بدانید که او قدر این کار را خواهد دانست.
منبع: 7 روز زندگی شماره