سفارش تبلیغ
صبا ویژن
آنکه شیفته بازی و دل باخته سرگرمی و طرب است، خردورزی نکرده است . [امام علی علیه السلام]
قلب تپنده شما برنامه‌ای منظم دارد و به عنوان یک عضو حیاتی، اکسیژن ناب محصول ریه‌ها را به اندام‌های بدنتان می‌رساند.

قلب چیست؟

قلب، نقطه مرکزی سیستم گردش خون در بدن بوده و وظیفه اصلی آن پمپاژ خون است. این عضو، شکلی مخروطی دارد و از عضله ساخته شده است. قلب که اندامی عضلانی است، محفظه‌هایی توخالی دارد که از خون پر و خالی می‌شود. قلب هر انسانی تقریبا به اندازه مشت اوست. این اندام حیاتی در هر دقیقه پنج لیتر خون را پمپاژ می‌کند و حدود صد هزار بار در روز و 35 میلیون بار در سال ضربان دارد.

دیواره‌های قلبی

قلب به وسیله یک دیواره به دو قسمت چپ و راست تقسیم می‌شود. این دیواره که سپتوم نام دارد، از مخلوط شدن خون غنی شده با اکسیژن با خون عاری از اکسیژن جلوگیری می‌کند. علاوه بر این دیواره، ‌دیواره دیگری در قلب وجود دارد که قسمت‌های بالایی یعنی دهلیزها را از بطن‌ها یعنی بخش‌های پایینی جدا می‌کند. به این ترتیب قلب از چهار اتاقک تشکیل می‌شود. دهلیزها بیشتر محل نگهداری خون است و بطن‌ها محل پمپاژ خون.در واقع هر یک از قسمت‌های قلب در جریان خون نقشی جداگانه دارد و خون می‌تواند از قسمت‌های بالایی به پایینی وارد شود، اما نمی‌تواند از قسمت چپ به راست یا برعکس حرکت کند. قلب و رگ‌های خونی در مجموع سیستم قلبی و عروقی را تشکیل می‌دهد که وظیفه گردش خون و اکسیژن در سراسر بدن را بر عهده دارد. سمت راست قلب که از دهلیز و بطن راست تشکیل می‌شود وظیفه جمع‌آوری و پمپ خون از قلب به ریه‌ها را بر عهده دارد. ریه‌ها که منبع اکسیژن است خون را تازه می‌کند و به قلب می‌فرستد. خون غنی از اکسیژن از سمت ریه‌ها وارد سمت چپ قلب می‌شود که متشکل از دهلیز و بطن چپ است. این خون سپس از طریق رگ آئورت به تمام نقاط بدن برای تامین اکسیژن بافت‌ها فرستاده می‌شود.


کلمات کلیدی:

نوشته شده توسط محسن یزدانی زازرانی 91/9/14:: 8:1 صبح     |     () نظر

از نبوغ و نابغه تعاریف مختلف و گاه متضادی ارائه شده است. معتبرترین تعاریف در فرهنگ‌های لغات انگلیسی آمده است.

در فرهنگ توصیفی روان‌شناسی ربر، نبوغ به سطح بالای کارکرد عقلانی یا خلاقیت و نابغه به شخصی که دارای چنین قابلیت‌هایی است، اطلاق می‌شود. در این فرهنگ توصیفی اما به دقیق‌ نبودن تعاریف ارائه‌شده از نبوغ و نابغه اشاره شده؛ گرچه تلاش‌های گوناگونی به منظور ارائه یک تعریف صریح برای نبوغ و نابغه شده است (برای مثال، زمانی که هوش‌بهر(IQ) یکصدو?چهل یا بیشتر را ملاک قرار می‌دادند) اما چنین کوشش‌هایی فقط به ملاکی فریبنده منجر شده است. متاسفانه (یا خوشبختانه) به نظر نمی‌رسد که مجموعه روشنی از ویژگی‌هایی که نابغه را مشخص و نبوغ را تعریف می‌کند، وجود داشته باشد؛ همه رفتارها از جمله رفتارهای عقلانی و خلاق در معرض انواع گوناگون عوامل غیرشناختی مثل انگیزش، خلق‌وخو،‌ هیجان و ویژگی‌های ضروری و موردنیاز محیط قرار دارد و اشخاصی که در یک زمینه نابغه به نظر می‌رسند الزاما در سایر زمینه‌ها نبوغ خود را بروز نمی‌دهند. علاوه ‌بر این، زبان عامیانه چنان اغتشاشی را در مورد این اصطلاح به وجود آورده که امروزه سودمندی آن حتی در متن‌های بسیار فنی و تخصصی مورد تردید است.

فرهنگ ‌وبستر نیز نابغه را چنین ‌تعریف ‌کرده است‌: کسی که توانایی فطری‌ ذهنی یا استعدادی ‌منحصر‌به‌فرد ‌داشته ‌باشد‌، کسی که روحیه ‌او الهام‌بخش یا زندگی‌بخش ‌یک قوم باشد‌، کسی ‌که والاترین ‌استعدادهای ‌ذهنی ‌به‌صورت ‌موهبت به ‌او اهدا ‌شده ‌باشد‌.


کلمات کلیدی:

نوشته شده توسط محسن یزدانی زازرانی 91/9/14:: 8:0 صبح     |     () نظر

ناتو در جدیدترین اقدام نظامی خود در صحنه بین‌الملل از استقرار سیستم موشکی پاتریوت در ترکیه خبر داده است. این امر از سوی مقامات ترکیه تاکید گردیده‌ و بر لزوم اجرای آن نیز اصرار داشته‌اند. پیش از این ناتو در ترکیه سیستم دفاع موشکی خود را مستقر کرده بود. مقامات ترکیه بر این ادعایند که این اقدام در چارچوب تقویت توان دفاعی این کشور در برابر تهدیدات خارجی صورت گرفته است.

 

هر چند ادعاهای ترکیه جنبه دفاعی دارد اما در باب مسأله امنیت ترکیه چند اصل قابل‌توجه است.

نخست آن که مردم ترکیه با حضور ناتو در کشورشان مخالفند و خواستار دور کردن کشورشان از ناتو و آمریکا هستند. گرایش دولتمردان ترکیه به غرب عملا نارضایتی مردمی و صف‌آرایی آنان در برابر دولتمردان را به همراه داشته است.

دوم آن که بررسی تحولات منطقه نشان می‌دهد ترکیه از سوی هیچ‌کدام از همسایگانش تهدید نمی‌شود. جمهوری اسلامی ایران، سوریه و عراق همواره بر اصل همزیستی مسالمت‌آمیز با ترکیه تاکید دارند لذا هرگز به دنبال تهدید این کشور نیستند. تحرکات نظامی ترکیه موجب ایجاد رقابت نظامی در منطقه می‌شود و این امر تهدیدی برای کل منطقه خواهد بود. به‌ویژه این ‌که ترکیه وارد رقابتی می‌شود که سرمایه این کشور را به سمت نظامی‌گری سوق می‌دهد و این کشور را از اهداف اقتصادی خود دور می‌سازد. جالب توجه آن که ترکیه از سوی همسایگانی نظیر قبرس و یونان تهدید می‌شود که ماهیتی اروپایی دارند و غرب هرگز حاضر به ترک آنها به خاطر ترکیه نیست.

سوم آن که کارنامه ناتو و آمریکا نشان می‌دهد آنها در هر مکانی که وارد می‌شوند صرفا به دنبال منافع خود هستند. چنان که ورود آنها به افغانستان، لیبی و... جز ویرانی نتیجه دیگری نداشته است. با توجه به این حقیقت حضور ناتو در ترکیه عملا تهدیدی برای امنیت ملی ترکیه خواهد بود.

با توجه به این شرایط این سوال مطرح می‌شود که اصرار ترکیه بر استقرار سیستم پاتریوت ناتو چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

در پاسخ به این پرسش چند اصل قابل بررسی است.

اولا ترکیه همچون گذشته تلاش دارد خود را به غرب نزدیک ساخته و طرح عضویت در اتحادیه اروپایی را اجرایی سازد. ترکیه که در گذشته با رویکرد به سمت شرق به دنبال تحمیل خود به غرب بوده اکنون سیاست خود را تغییر داده و با سیاست تقابل با شرق به دنبال ورود به اتحادیه اروپا است که نمود آن را در مواضع ترکیه علیه سوریه می‌توان مشاهده کرد. این سناریو مطرح است که ترکیه با پذیرش خواسته‌های ناتو تلاش دارد غرب را بیش از گذشته به خود وابسته سازد تا ضمن ارتقای جایگاه خود در معادلات ناتو و غرب اصل حضور در اتحادیه اروپا نه به عنوان عضوی کوچک بلکه عضوی تاثیرگذار را اجرایی سازد.

ثانیا، ترکیه بخشی از ناتو است و سیاست‌های نظامی خود را براساس خواست آن ترسیم می‌کند. براساس دکترین راهبردی ناتو تا سال 2020 این مجموعه باید جایگاه خود را در شرق آسیا و آسیای غربی(خاورمیانه) تقویت نماید. بر این اساس ناتو تحرکات گسترده‌ای برای ورود به کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس داشته و دارد. در همین حال آمریکا نیز براساس سیاست‌های راهبردی خود ایجاد چتر امنیتی در خاورمیانه را در دستور کار خود دارد.

اکنون این سناریو مطرح است که ترکیه پیشگام تحرکات ناتو برای حضور در منطقه گردیده است. غرب با ایجاد رقابت تسلیحاتی در منطقه به دنبال سوق دادن کشورهای عربی به خرید‌های تسلیحاتی بیشتر از جمله استقرار سیستم‌های موشکی در این کشورها است. این گزینه زمانی تقویت می‌شود که آمریکا ابعاد گسترده‌ای از طرح‌های موشکی را در سرزمین‌های اشغالی نصب کرده که محرکی برای کشورهای عربی خواهد بود. به عبارتی دیگر ترکیه بازیگر غرب برای سلطه بر کل منطقه شده است. نکته مهم در این حوزه آن است که غرب در کنار تامین منافع خود امنیت رژیم صهیونیستی را نیز تامین می‌کند. غرب بشدت از قدرت گرفتن مقاومت و نگرش‌های ضدآمریکایی و ضدصهیونیستی در منطقه در هراس است لذا با رویکرد به سیستم‌های موشکی ضمن کمرنگ نشان دادن حضور نظامی خود از مولفه‌های امنیتی برای تامین منافع خود و صهیونیست‌ها بهره‌ می‌گیرد.

در جمع‌بندی کلی از آنچه ذکر شد می‌توان گفت اقدامات ترکیه در میزبانی از سیستم راداری و موشکی ناتو نه براساس اصل تامین امنیت ملی ترکیه بلکه برگرفته از رویکردهای غرب‌گرایانه دولتمردان این کشور است که به‌زعم خود به‌دنبال دستیابی به منافع بیشتر در لوای تامین منافع غرب هستند در حالی که در نهایت این رویکرد ضمن به خطر‌انداختن امنیت منطقه چالش‌های داخلی و خارجی بسیاری برای ترکیه به همراه دارد چرا که مردم ترکیه و کشورهای منطقه با این رویکرد مخالف بوده و تحرکات ترکیه را تامین‌کننده منافع غرب و به زیان کل منطقه می‌دانند.


کلمات کلیدی:

نوشته شده توسط محسن یزدانی زازرانی 91/9/14:: 7:59 صبح     |     () نظر

ناتو در جدیدترین اقدام نظامی خود در صحنه بین‌الملل از استقرار سیستم موشکی پاتریوت در ترکیه خبر داده است. این امر از سوی مقامات ترکیه تاکید گردیده‌ و بر لزوم اجرای آن نیز اصرار داشته‌اند. پیش از این ناتو در ترکیه سیستم دفاع موشکی خود را مستقر کرده بود. مقامات ترکیه بر این ادعایند که این اقدام در چارچوب تقویت توان دفاعی این کشور در برابر تهدیدات خارجی صورت گرفته است.

 

هر چند ادعاهای ترکیه جنبه دفاعی دارد اما در باب مسأله امنیت ترکیه چند اصل قابل‌توجه است.

نخست آن که مردم ترکیه با حضور ناتو در کشورشان مخالفند و خواستار دور کردن کشورشان از ناتو و آمریکا هستند. گرایش دولتمردان ترکیه به غرب عملا نارضایتی مردمی و صف‌آرایی آنان در برابر دولتمردان را به همراه داشته است.

دوم آن که بررسی تحولات منطقه نشان می‌دهد ترکیه از سوی هیچ‌کدام از همسایگانش تهدید نمی‌شود. جمهوری اسلامی ایران، سوریه و عراق همواره بر اصل همزیستی مسالمت‌آمیز با ترکیه تاکید دارند لذا هرگز به دنبال تهدید این کشور نیستند. تحرکات نظامی ترکیه موجب ایجاد رقابت نظامی در منطقه می‌شود و این امر تهدیدی برای کل منطقه خواهد بود. به‌ویژه این ‌که ترکیه وارد رقابتی می‌شود که سرمایه این کشور را به سمت نظامی‌گری سوق می‌دهد و این کشور را از اهداف اقتصادی خود دور می‌سازد. جالب توجه آن که ترکیه از سوی همسایگانی نظیر قبرس و یونان تهدید می‌شود که ماهیتی اروپایی دارند و غرب هرگز حاضر به ترک آنها به خاطر ترکیه نیست.

سوم آن که کارنامه ناتو و آمریکا نشان می‌دهد آنها در هر مکانی که وارد می‌شوند صرفا به دنبال منافع خود هستند. چنان که ورود آنها به افغانستان، لیبی و... جز ویرانی نتیجه دیگری نداشته است. با توجه به این حقیقت حضور ناتو در ترکیه عملا تهدیدی برای امنیت ملی ترکیه خواهد بود.

با توجه به این شرایط این سوال مطرح می‌شود که اصرار ترکیه بر استقرار سیستم پاتریوت ناتو چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

در پاسخ به این پرسش چند اصل قابل بررسی است.

اولا ترکیه همچون گذشته تلاش دارد خود را به غرب نزدیک ساخته و طرح عضویت در اتحادیه اروپایی را اجرایی سازد. ترکیه که در گذشته با رویکرد به سمت شرق به دنبال تحمیل خود به غرب بوده اکنون سیاست خود را تغییر داده و با سیاست تقابل با شرق به دنبال ورود به اتحادیه اروپا است که نمود آن را در مواضع ترکیه علیه سوریه می‌توان مشاهده کرد. این سناریو مطرح است که ترکیه با پذیرش خواسته‌های ناتو تلاش دارد غرب را بیش از گذشته به خود وابسته سازد تا ضمن ارتقای جایگاه خود در معادلات ناتو و غرب اصل حضور در اتحادیه اروپا نه به عنوان عضوی کوچک بلکه عضوی تاثیرگذار را اجرایی سازد.

ثانیا، ترکیه بخشی از ناتو است و سیاست‌های نظامی خود را براساس خواست آن ترسیم می‌کند. براساس دکترین راهبردی ناتو تا سال 2020 این مجموعه باید جایگاه خود را در شرق آسیا و آسیای غربی(خاورمیانه) تقویت نماید. بر این اساس ناتو تحرکات گسترده‌ای برای ورود به کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس داشته و دارد. در همین حال آمریکا نیز براساس سیاست‌های راهبردی خود ایجاد چتر امنیتی در خاورمیانه را در دستور کار خود دارد.

اکنون این سناریو مطرح است که ترکیه پیشگام تحرکات ناتو برای حضور در منطقه گردیده است. غرب با ایجاد رقابت تسلیحاتی در منطقه به دنبال سوق دادن کشورهای عربی به خرید‌های تسلیحاتی بیشتر از جمله استقرار سیستم‌های موشکی در این کشورها است. این گزینه زمانی تقویت می‌شود که آمریکا ابعاد گسترده‌ای از طرح‌های موشکی را در سرزمین‌های اشغالی نصب کرده که محرکی برای کشورهای عربی خواهد بود. به عبارتی دیگر ترکیه بازیگر غرب برای سلطه بر کل منطقه شده است. نکته مهم در این حوزه آن است که غرب در کنار تامین منافع خود امنیت رژیم صهیونیستی را نیز تامین می‌کند. غرب بشدت از قدرت گرفتن مقاومت و نگرش‌های ضدآمریکایی و ضدصهیونیستی در منطقه در هراس است لذا با رویکرد به سیستم‌های موشکی ضمن کمرنگ نشان دادن حضور نظامی خود از مولفه‌های امنیتی برای تامین منافع خود و صهیونیست‌ها بهره‌ می‌گیرد.

در جمع‌بندی کلی از آنچه ذکر شد می‌توان گفت اقدامات ترکیه در میزبانی از سیستم راداری و موشکی ناتو نه براساس اصل تامین امنیت ملی ترکیه بلکه برگرفته از رویکردهای غرب‌گرایانه دولتمردان این کشور است که به‌زعم خود به‌دنبال دستیابی به منافع بیشتر در لوای تامین منافع غرب هستند در حالی که در نهایت این رویکرد ضمن به خطر‌انداختن امنیت منطقه چالش‌های داخلی و خارجی بسیاری برای ترکیه به همراه دارد چرا که مردم ترکیه و کشورهای منطقه با این رویکرد مخالف بوده و تحرکات ترکیه را تامین‌کننده منافع غرب و به زیان کل منطقه می‌دانند.


کلمات کلیدی:

نوشته شده توسط محسن یزدانی زازرانی 91/9/14:: 7:58 صبح     |     () نظر

راشد الغنوشی:
راشد الغنوشی، رهبر حزب اسلامگرای «النهضه» تونس گفت که اسلامگرایان در سراسر جهان عرب قدرت را به دست می‌گیرند.

به گزارش رویترز، الغنوشی که حزبش پس از نخستین انقلاب بیداری اسلامی به قدرت رسید در سخنرانی خود در پژوهشکده «چاتام هاوس» در «لندن» گفت: گروه‌های سکولار باید برای اداره مرحله نخست پس از کنار زدن حاکمان مستبد به اسلامگراها بپیوندند.

وی تصریح کرد: جهان عرب در حال گذار از مرحله انتقالی است و نیاز دارد ائتلاف‌های اسلامگرا و سکولار قدرت را به دست گیرند. الغنوشی تاکید کرد: این ائتلاف‌ها در نهایت امر باعث نزدیکی اسلامگراها و سکولارها می‌شود، اما با وجود این، این اسلامگراها هستند که حرف اول و آخر را می‌زنند. رهبر حزب النهضه پیش‌بینی کرد کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که توسط خاندان‌های سلطنتی اداره می‌شوند، شاهد تغییرات زیادی شوند./ ایلنا

هشدار مسکو به ناتو

مسکو نسبت به استقرار سیستم دفاع موشکی (پاتریوت) ناتو در مرزهای ترکیه و سوریه هشدار داد و آن را شرکت ناتو در بحران سوریه قلمداد کرد.

الکسندر گروشکو، نماینده جدید روسیه در ناتو، روز جمعه به خبرنگاران گفت که وی در نشست شورای روسیه ـ ناتو یک‌بار دیگر بر نگرانی مسکو پیرامون استقرار سیستم دفاع موشکی ناتو در مرزهای ترکیه و سوریه تاکید می‌کند.

گروشکو تاکید کرد در صورت وقوع هرگونه حادثه یا تحریکی، دخالت ناتو در بحران سوریه می‌تواند با سرعتی غیرقابل بازگشت رخ دهد. نماینده روسیه در ناتو در ادامه افزود: مسئولان ناتو در گذشته بارها اعلام کرده‌اند که سوریه لیبی نیست و ناتو هیچ نقشی در بحران سوریه بازی نمی‌کند. بنا بر‌ این گزارش، ترکیه به‌عنوان یکی از اعضای ناتو خواستار استقرار سیستم دفاع موشکی برای حمایت از مرزهایش با سوریه شده است./ ایلنا

اعتراض به تبرئه نخست‌وزیر پیشین کوزوو

صدها نفر از شهروندان بلگراد در اعتراض به تبرئه «راموش هارادیناچ» فرمانده سابق ارتش آزادی‌بخش کوزوو در میدان اصلی این شهر تجمع کردند.

براساس رای دادگاه لاهه، فرمانده سابق ارتش آزادی‌بخش کوزوو و سه نفر دیگر از اعضای آن، از تمامی اتهام‌های وارده در زمینه جنایات جنگی تبرئه شده‌اند.

«الکساندر وجیچ» معاون نخست‌وزیر صربستان در واکنش به تصمیم دادگاه گفت: «تمامی صربستان از تبرئه شدن راموش هارادیناچ در لاهه شوکه شده است؛ این موضوع کمکی به صلح و ثبات در منطقه نمی‌کند.»

هارادیناچ پیش از این متهم به جنایت علیه صرب‌ها، آلبانیایی‌ها و رومانیایی‌ها در سال 1998 میلادی بود. / ایلنا

محاکمه شاعر قطری نقض آزادی بیان است

یکی از شخصیت‌های منتقد عربی حکم حبس ابد محمد ابن الذیب العجمی، شاعر قطری را به خاطر سرودن قصیده‌ای در انتقاد از نظام حاکم، بی‌سابقه خواند که تاریخ نظیر آن را به خود ندیده است.

علی مهدی آل‌حطاب، عضو شبکه لیبرالیسم سعودی اظهار کرد: محاکمه العجمی بیشتر از آن که محاکمه‌ای متکی به قوانین ومقررات قضایی باشد؛ محاکمه آزادی اندیشه و بیان به شمار می‌رود. وی تاکید کرد: همه قوانین قضایی در جریان این محاکمه نقض شده است به طوری که قاضی تحقیق حکم صادره علیه العجمی را قرائت کرد در حالی که قوانین قطر اجازه این کار را نمی‌دهد و این حکم همچنین بدون حضور متهم و حتی حضور نجیب النعیمی وکیلش برای دفاع از او در جلسه دادگاه صادر شد. آل حطاب، حکم صادره علیه العجمی را غیرقانونی و سیاسی خواند و گفت: این شاعر به خاطر قصید‌ه‌اش با عنوان «ثوره الیاسمین» محاکمه شد که همزمان با بیداری اسلامی سرود و این مرحله از نظر حکام عرب بویژه در کشورهای عرب حوزه خلیج فارس حساس است و در نتیجه محاکمه این شاعر در واقع محاکمه آزادی اندیشه و بیان به شمار می‌رود، خصوصا که وی شاعری مردمی است و طرفداران زیادی در بین مردم جهان عرب دارد./ العالم

مردم عربستان خواهان آزادی زندانیان شدند

مردم منطقه الجوف در شمال غربی عربستان با برپایی تظاهرات خواهان آزادی زندانیان شدند.

مردم این منطقه تظاهراتی را با عنوان «کرامت اسیر» برگزار کرده و در آن خواهان آزادی بستگان خود شدند که از 15سال پیش بدون محاکمه در زندان‌های رژیم سعودی به سر می‌برند. تظاهرات مشابهی نیز پیش از این جلوی مقر هیات حقوق بشر در شهر ریاض برگزار شد که تظاهرکنندگان در آن آزادی بستگان زندانی خود را خواستار شدند. سازمان‌های حقوق بشری و مخالفان رژیم سعودی شمار زندانیان سیاسی در عربستان را 30 هزار نفر تخمین می‌زنند./ فارس

شهادت یک فلسطینی به ضرب گلوله صهیونیست‌ها

نظامیان رژیم صهیونیستی در ادامه نقض آتش‌بس از سوی این رژیم، یک فلسطینی را به ضرب گلوله در شرق شهر رفح واقع در جنوب نوار غزه به شهادت رساندند.

براساس این گزارش «محمود علی جرعون» (بیست‌ویک‌ساله) روز جمعه در منطقه الحوض هدف تیراندازی از سوی صهیونیست‌ها قرار گرفت و به بیمارستان ابویوسف النجار در رفح انتقال داده شد، اما در ساعات پایانی شب به شهادت رسید.

بنابراین گزارش نظامیان ارتش رژیم صهیونیستی از پایگاه کزوویم به سمت شهروندان فلسطینی تیراندازی کردند و این در حالی است که نظامیان صهیونیست کشاورزان را از زمین‌هایشان در منطقه القراره واقع در شرق خان یونس بیرون می‌راندند. از زمان اعلام آتش‌بس بین گروه‌های فلسطینی و رژیم صهیونیستی در تاریخ بیست‌ویکم نوامبر تاکنون 40 فلسطینی در اثر تیراندازی صهیونیست‌ها شهید و یا زخمی شده‌اند.


کلمات کلیدی:

نوشته شده توسط محسن یزدانی زازرانی 91/9/14:: 7:55 صبح     |     () نظر

<   <<   6   7   8   9   10   >>   >
درباره
صفحه‌های دیگر
پیوندها
لیست یادداشت‌ها
آرشیو یادداشت‌ها