رئیس فرهنگستان هنر با بیان این که شاعران و مداحان آئینی نیازمند مطالعه آثار فاخر پیشینیان درباره واقعه عظیم کربلا هستند، توصیه کرد که نخستین گام در این رابطه بهره‌گیری از کلام‌الله مجید، نهج‌البلاغه و مطالعه متون فاخر و مقتل‌های معتبر همراه با اقتدا به شیوه بزرگان هنر دینی و گذشتگان است.

علی معلم پیشنهاد کرد: شاعران و مداحان تا زمانی که شیوه تازه‌ای که ریشه در سنت دارد پیدا نکرده‌اند و از درستی و سلامت آن مطمئن باشند، بهتر است به گذشته اقتدا کنند.

شاعر پیشکسوت کشور با انتقاد از برخی اشعار و نوحه‌خوانی‌هایی که چند سالی در این فضای سوگواری اهل بیت‌(ع) بویژه حضرت سید الشهدا باب شده است، ادامه داد: شاعران و مداحان اباعبدالله‌الحسین (ع) باید در این ایام از برخی موسیقی‌های نامناسب و بعضی شعرهای عاریتی و عامیانه که با قدسی بودن شخصیت‌های دینی منافات دارد، فاصله بگیرند. رئیس فرهنگستان هنر تاکید کرد: اگر شاعران در گفتن و سرودن شعر و مداحان و ذاکران در مرثیه‌خوانی به مفهوم اصلی قیام عاشورا توجه نداشته باشند به جای این‌که زمینه ترویج فرهنگ عاشورا را ایجاد کنند و موجب ثواب شوند، زمینه انحراف را آماده کرده‌اند.

علی معلم همچنین به تشریح ابعاد مختلف حماسه عاشورا پرداخت و عاشورا را عهدی ازلی میان خداوند و امام حسین(ع) معرفی کرد و توضیح داد: این عالم، عالم عهد است و پیمان. کار عالم به سر بردن این عهد است و والاترین و بالاترین عهد همان است که امام حسین (ع) انجام داد.

رئیس فرهنگستان هنر ادامه داد: 124 هزار نقطه نبوت در جهان، دادِ حق دادند تا آدمی بیاموزد و بفهمد که در گرو یک عهد ازلی به جهان آمده و وظایفی بر عهده دارد. این پیامبران آمدند تا بیاموزانند که آدمی برای پیمان داشتن متولد شده است. پیمانی که روز ازل با حضرت حق نگاشته شده و البته هر کسی تاب تعهد به آن را ندارد.

معلم افزود: در پس تعالیم انبیا شاهد حضور اندک کسانی هستیم که معنای عمیق این عهد ازلی را دریافته‌اند. در گرو این تعریف است که می‌توان گفت امام حسین(ع) بخوبی آن عهد ازلی را می‌شناسد و به کمال مفهوم این بیت «دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند‌/‌ گل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند» را در صحنه عظیم کربلا رقم زده است.

او با بیان این پرسش که چرا می‌گویند همه روزها عاشوراست، ادامه داد: همه ماه‌ها محرم است و همه زمین‌ها کربلاست. نسبت به این سوال شگفت و این تکرار شگرف مسلما دقایق و حقایقی هست که بزرگان گفته‌اند و ما هم به تکرار می‌گوییم.

رئیس فرهنگستان هنر افزود: وقتی می‌گوییم حضور ما بر پهنه هستی از یک عهد ازلی با خداوند آغاز شده، به این معنی است که ما باید در جهان برای گفتن حق و اجرای آن تلاش کنیم و به سرانجام رساندن این موضوع، اهم از هر چیزی است و بالاترین جهاد ممکن محسوب می‌شود.

معلم، حرکت در مسیر این جهاد را همان راه پر پیچ و خمی دانست که مسیر عشق واقعی است و گفت: در این مسیر هر کس توان و تاب تحمل و داغ ندارد. چه بسیار آدمیان که به آن مرحله رسیده و پا واپس گذاشته‌اند و نتوانسته‌اند مرد راه باشند.

او بیان کرد: هر روز عاشوراست زیرا هر روز آدمیان با همان ماجرا روبه‌رویند. چه بسیار آدمیانی که از صبح تا ظهر در صف مقابل امام حسین(ع) بودند اما به ناگهان جایگاه خویش را عوض کردند. این افراد از جمله احرار عالمند که از مسیر نامبارک خود فاصله گرفتند و به راه حق آمدند. اگر هر روز عاشوراست مسلما عده‌ای حر هستند و اگر هر روز عاشوراست عده‌ای هر روز حسین(ع) را تا آخرین مرحله تنها می‌گذارند و از نظام عشق می‌گریزند.