در واقع امروزه دیگر صحبت از ورزش کردن فقط به عنوان اقدامی که باید برای آن برنامهریزی خاص داشت، نیست، بلکه هدف تلاش برای اصلاح الگوی زندگی برای حفظ نشاط روحی و سلامت خانواده است. چنین تلاشی حتی میتواند با نیم ساعت پیادهروی روزانه معنا پیدا کند و نیازی به زمان بیشتری ندارد.
اما حل مشکل کم بودن توجه عمومی زنان ایرانی به ورزش کردن تنها به اینجا ختم نمیشود بلکه از یکسو سیاستگذاری نامناسب در ورزش همگانی که بر سطح عمومی ورزش بانوان تاثیر دارد و نبود اعتقاد کافی به ورزش بانوان از سوی دستاندکاران ورزش کشور در کنار وجود برخی تنگناها چون گرانی کلاسها و لوازم ورزشی، کمی باشگاههای خاص زنان و محدودیت ساعات ورزش در باشگاه برای زنان (بخصوص زنان شاغل) و اولویتدهی خانواده به ورزش فرزندان بویژه در شهرهای کوچک از دلایل نادیده گرفته شدن تحرک ورزشی زنان و پیامدهای پس از آن بر حفظ سلامت فیزیکی و روحی بر آنهاست.
برای بررسی ریشههای کم بودن اقبال عمومی زنان کشورمان به ورزش، به سراغ مسئولان سازمان ورزش شهرداری تهران رفتیم و پای صحبت معاون ورزش بانوان شهرداری نشستیم. میترا کریمی در گفتوگو با جامجم ضمن اشاره به عملکرد شهرداری تهران در بخش ورزش بانوان و اختصاص 57 مجموعه ورزشی و 33 مجموعه آبی اختصاصی برای ورزش بانوان در شهر تهران میگوید: متاسفانه سهم اختصاص یافته از سوی مسئولان وزارت ورزش کشور به ورزش بانوان کافی نیست، چراکه آنها به ورزش بانوان در کنار حفظ ارزشهای اسلامی، اعتقاد کافی ندارند.
ورزش همگانی زنان
بررسیهای دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهشها نشان میدهد کمبود بودجه و تخصیص نیافتن مناسب آن و همچنین مسائل و مشکلات فرهنگی از بزرگترین موانع برای توسعه و گسترش ورزش بانوان است. کافی نبودن زیرساختها برای توسعه ورزش همگانی بانوان نیز بشدت بر پایین بودن سطح تحرک زنان جامعه نسبت به مردان تاثیر گذاشته است.
به گفته رضا قراخانلو، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس و رئیس سابق کمیته ملی المپیک ایران بین 10 تا 15 درصد مردم در کشور به ورزش همگانی میپردازند که این آمار در کشورهای توسعهیافته به 80 درصد میرسد. در واقع ورزش همگانی در ایران نسبت به گذشته پیشرفت داشته، ولی تا شرایط ایدهآل فاصله زیادی دارد و به همین دلیل لازم است مدیریت و توسعه آن، مورد توجه قرار گیرد.
معاون ورزش بانوان شهرداری تهران نیز با اشاره به اقدامات شهرداری تهران برای کمک به توسعه یافتگی ورزش همگانی بانوان و ارائه خدمات رایگان از سوی 1010 ایستگاه تندرستی در سطح شهر تهران میگوید: با راهاندازی ایستگاههای تندرستی در پارکها، ورزش بانوان از ده سال پیش شکل منسجمی به خود گرفته است.
در این ایستگاهها با استخدام یک مربی، امکان ورزش صبحگاهی برای آقایان و بانوان فراهم شد. حتی در 640 ایستگاه، رشتههایی مثل آمادگی جسمانی و بدمینتون نیز به صورت حرفهای از سوی مربیان آموزش داده میشود. در بعضی از مناطق مانند منطقه 12 و 13 که به لحاظ فرهنگی خانمها ترجیح میدادند در فضای سرپوشیده ورزش کنند، شهرداری این امکان را برای آنها هم به وجود آورده است.
ورزش بانوان حامی ندارد
معاون ورزش بانوان شهرداری تهران حضور و موفقیت زنان کشورمان در مسابقات المپیک را حاصل تلاشهای شخصیشان دانست نه سهمی که باید مسئولان وزارت ورزش کشور در کسب این موفقیتها داشته باشند.
کریمی تاکید میکند: متاسفانه برای توسعه زیرساختهای ورزش بانوان تاکنون آن گونه که لازم است سرمایهگذاری صورت نگرفته و اماکن ورزشی اختصاصی برای بانوان به اندازه نیاز کشور، توسعه پیدا نکرده است.
نکته: متاسفانه برای توسعه زیرساختهای ورزش بانوان تاکنون آن گونه که لازم است سرمایهگذاری صورت نگرفته واماکن ورزشی اختصاصی برای بانوان به اندازه نیاز کشور، توسعه پیدا نکرده است فریده شجاعی، نایبرئیس فدراسیون فوتبال بانوان و از پیشکسوتان عرصه ورزش بانوان کشور نیز در گفتوگو با جامجم میگوید: اگر منظور از ورزش بانوان، ورزش در سطح لیگ قهرمانی باشد، بدون شک اگر فضای لازم در اختیار بانوان در رشتههایی مانند بسکتبال و فوتبال قرار بگیرد، ظرفیتهای بالایی حتی برای حضور در صحنه رقابتهای بینالمللی زنان ورزشکار ما وجود دارد، اما چون مسابقات بانوان در این رشتههای مهارتی فاقد حمایتکننده مالی در کشور است، به دلیل آن که پخش تلویزیونی برای آن وجود ندارد، امکان حضور پررنگ در مسابقات برون مرزی برای ورزشکاران زن در این حوزهها فراهم نیست. متاسفانه این وضع در مسابقات داخلی نیز چندان بهتر نیست، یعنی مشکلات مالی تیمها و نبود حمایتگر مانع از حضورشان در بسیاری از مسابقات کشوری میشود.
وی با ابراز تاسف از روند موجود که مانع از رشد ورزشکاران حرفهای زن ایرانی در عرصههای بینالمللی میشود، میافزاید: در برخی از رشتههای انفرادی که با درخشش ورزشکاران زن در المپیک همراه است نیز تنها حمایتهای شخصی و خانوادگی ورزشکاران در موفقیت آنها نقش داشته است. به بیان دیگر وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک و صدا و سیما این دیدگاه را ندارند که خانمهای ورزشکار هم به اندازه آقایان برای رشد و پیشرفت، استعداد دارند و باید مورد حمایت قرار بگیرند.
ورزش در پارکها؛ مفید یا مضر
شاید امروزه بسیاری از خانمها، در شهرهای بزرگ برای حفظ سلامت و تناسب اندامشان به ورزش بخصوص ایروبیک و کار با دستگاه روی آوردهاند، اما تعدادشان نسبت به تمام زنان جامعه بالا نیست. تعدادی از خانمهایی که علاقهمندند زمانی را روزانه یا یک روز در میان به ورزش در باشگاههای ورزشی اختصاص دهند نیز با بالابودن هزینه نامنویسی در این باشگاهها مواجه و از ورزش کردن انصراف میدهند و در بهترین حالت به پیادهروی در پارکها یا استفاده از وسایل ورزشی عمومی در آنها تن میدهند، غافل از آن که استفاده از این وسایل برای همه افراد و در تمام سنین مفید نیست.
معاون ورزش بانوان شهرداری تهران در این ارتباط میگوید: ما بارها تاکید کردهایم برای استفاده از وسایل ورزشی داخل پارکها، حتما باید از مربیانی که در پارکها حضور دارند کمک بگیرید. همه کسانی که از این وسایل استفاده میکنند نباید از خاطر ببرند که استفاده از این وسایل، طبق روشی که روی هر دستگاه قید شده تنها برای افرادی که کاملا سالم هستند، در نظر گرفته شده است. یعنی افرادی که گردن درد، کمردرد یا مشکلات استخوانی و عضلانی دارند، بدون مشاوره نباید از آنها استفاده کنند.
پراکندگی سالنهای ورزشی
معاونت ورزش بانوان شهرداری تهران در ارتباط با متناسب بودن پراکندگی سالنهای ورزشی برای بانوان در مناطق شهری تهران میگوید: در بعضی مناطق مانند منطقه یک و سه تهران فضا کم است، ولی در مناطق دو، پنج و 20 امکان توسعه اماکن ورزشی برای خانمها وجود دارد، البته تلاش میشود در کنار توسعه این مناطق، امکان استفاده رایگان یا با هزینه بسیار ناچیز برای استفاده از سالنهای ورزشی، بخصوص در مناطق جنوبی شهر فراهم شود. چراکه در مناطق شمالی با برخورداری مردم از امکانات مالی بهتر، ورزشگاههای خصوصی با اقبال عمومی بیشتری مواجه است.
فریده شجاعی نیز در این باره میگوید: معتقدم نهتنها محدودیتهای زیادی برای ورزش بانوان در اماکن عمومی و ورزشگاهها از ابعاد مختلف وجود دارد، بلکه اماکن اختصاص یافته از سوی شهرداری تهران نیز برای جمعیت زنان این شهر بسیار ناکافی است. به این ترتیب آنچه در ارتباط با ضرورت ورزش زنان میگوییم با توجه به نبود امکانات مالی درصد بالایی از مردم، در حد شعار باقی میماند. یعنی حتی خود من هم برای یافتن ورزشگاهی اختصاصی برای بانوان، با شهریه ارزان و ارائه خدمات در فضایی بهداشتی و استاندارد، دچار مشکل هستم.
ورزش بانوان به فردا چشم دوخته است
با وجود تنگناهای فرهنگی و اقتصادی و نبود باور و اعتقاد عمومی از سوی متولیان ورزش کشور برای حمایت از ورزش بانوان، موفقیتهای چشمگیر ورزشکاران زن در عرصههای داخلی و بینالمللی نشانگر آن است که ورزش بانوان در کشور ما در حال پیشرفت است، اما با وجود تلاشهایی که از سوی نهادهای وابسته به ورزش بانوان کشور براى بهبود شرایط صورت میگیرد، همچنان فاصله میان امکانات موجود و تعداد پرشمار زنان ورزشکار فراوان است.
توسعه واقعی ورزش بانوان با رسیدن به دیدگاهی ممکن است که در آن قرار گرفتن این ورزش در مسیرى واحد، در کنار ورزش کشور و استفاده از تمام امکانات موجود برای توسعه ورزش بانوان مدنظر قرار بگیرد. به بیان دیگر اصلاح دیدگاه فرهنگی جامعه نسبت به ورزش بانوان، با توسعه زیرساختها، امکانات، تجهیزات و تربیت مربیان مجرب در حوزه ورزش بانوان میتواند ورزش را برای تمام زنان کشور به یکی از ضرورتهای در دسترس زندگی سالم تبدیل کند.
کلمات کلیدی: